Kuklalar canlanıyor - Cumartesi

Kuklalar canlanıyor

Biz televizyon ekranına kilitlenmeye başladıkça geleneksel gösteri sanatları hayatımızdan çıkıyor. Kuklacılık da bunlardan biriydi ama son yıllarda bu sanat tekrar popülerlik kazandı

Eski değerini yitirmiş ama hayatta kalma çabası veren kuklalar... Bugün Anadolu’da ‘korçak’, ‘kudur-cuk’, ‘kaburcuk’, ‘koğurcak’ ve ‘lubet’ gibi isimlerle anılan kuklalar seyirlik oyunların en eskilerinden biri.

TEDAVİYE DE YARIYOR

Tarihi neredeyse insanlık kadar eski, şehirlerde ‘kukla’, köylerde ise ‘bebek’, ‘çömce’, ‘gelin’ veya ‘karaçör’ gibi isimlerle anılıyor. El kuklası, kol kuklası, parmak kuklası, çubuklu kukla ve ip kuklası... Türleri farklı olsa da, 14. yüzyıldan beri baş kahramanları İbiş ve İhtiyar’dı. Şimdilerde ise kimi ararsanız var. Çünkü şimdilerde herkes kendi kuklasını ve kendi başkahramanını yaratıyor. Hatta kendinize benzeyen kuklalar yaptırmak bile mümkün.

Eğlence ya da dekorasyon için yapılsa da bu kuklalar, eğitimde, psikolojik tedavide, edebiyatta, çocukların yaratıcılıklarını, el becerilerini, gözlem ve ritim duygularını geliştirmekte ve çocuğuyla iletişim kurmakta güçlük çeken ailelerin iletişim araçları olarak kullanılıyor.

15 GÜNDE TESLİM

Dizilerde de görmeye başladığımız kuklalara ilgi günden güne artar ve ardı ardına kukla atölyeleri açılırken bunları sizin için araştırdık...

Eskiden Osmanlı şenliklerinde topluluğu şenlendiren maskeli soytarılara verilen isimden esinlenerek kukla atölyesinin adını ‘Curcunabaz’ koyan Candan Seda Balaban yaklaşık on yıldır maske ve kuklalarla uğraşıyor. Son altı aydır da Emre Tandoğan ve Çağrı Yılmaz’ın kurdukları Ahşap Çerçeve Kukla Tiyatrosu’na katılan Balaban, atölyesinde kendi tasarımları dışında özel işler de yapıyor. Bunlardan bir tanesi özel kuklalar.

Balaban ‘Kimin kuklasını yapmamızı istiyorsanız onu yapıyoruz. Genelde eşler ve sevgililer birbirlerine hediye ediyorlar bu tarz kuklaları. Üzerinde iki elle kullanılabilen kontrol paneli var. Türkiye’nin dört bir tarafından sipariş alıyoruz ve 10-15 gün içerisinde teslim ediyoruz’ diyor.

Tiyatrolara, dans gösterilerine, şovlara ve hatta dizilere de kukla tasarlayan Balaban son olarak Bıçak Sırtı adlı dizi için kukla yapmış.

Bunların dışında atölyesinde hem küçüklere hem de büyüklere kukla yapma kursu da veren Balaban ‘Kursumuza her yaştan, her meslekten insanlar geliyor. Gelenlerin sayısı da günden güne arttıyor. Bu bizim için, daha doğrusu kukla sevenler için çok güzel bir gelişme’ diyor.

Curcunabaz’da her hafta başka bir teknik uygulanıyor. Bu sayede çocuklar yeni ve farklı çalışmalar üretiyor. Kuklalar tamamen bittikten sonra ise bunlar bir drama çalışması ile sonlandırılıyor. Atölyede aylık kurs bedeli 160 YTL.

Ahşap Çerçeve Kukla Tiyatrosu olarak Cevahir Alışveriş Merkezi’nin içinde 100 kişilik bir sahnelerinin olduğunu da belirten Balaban şunları söylüyor: ‘Sahnede sadece tiyatromuzun oyunları oynanıyor. Gösterilerimize gelen çok kişi var. Sadece küçükler değil büyükler de büyük ilgi gösteriyor.’ Tel: 0212 252 88 35

Eyüp’ün ünlü tahta oyuncakları

Birkaç yıl öncesine kadar neredeyse tamamen unutulmuş olan Eyüp oyuncakçılığı, sekiz kadının sayesinde tekrar canlandı. İki yıl önce AB desteğiyle eğitim alan bu kadınlar Eyüp Oyuncakçılar Atölyesi’nde tahta kesiyor, testi boyuyor, hafta içi her gün çocuklara eğitim veriyor. Çocuklar kendi oyuncaklarını yaparken yaratıcılıkları gelişiyor. Dileyen herkesin katılabileceği atölyede eğitim almak ücretsiz. Tel: (0212) 567 39 26

Karagöz ve Hacivat’ı kim unutur?

Üç yıl önce kukla sanatına olan ilgisizliği gidermek ve yeni nesillere tanıtmak için kurulan Kukla Merkezi, bu sanatı yaşatmak için kukla ve Karagöz Hacivat gösterileri, ayrıca Karagöz kukla yapım ve oynatımı ile ilgili seminerler düzenliyor. Milletlerarası Kukla ve Gölge Oyunları Birliği üyesi olan ve bünyesinde profesyonel sanatçıları barındıran Kukla Merkezi, çalışmalarına Ankara’da bulunan atölyesinde devam ediyor.

Theo Dede de bu atölyede

Pazar günleri çocuklara kukladan oyuncaklar yapmayı öğreten İstanbul Oyuncak Müzesi her yaştan insanın ilgisiyle karşılaşıyor. Anne ve babaların çocuklarıyla birlikte katıldığı kursta çocuklar yaratıcı-lıklarını geliştiriyor, büyükler streslerini atıyor. Her Pazar 11.00 - 19.00 saatleri arasında eğitim veren atölyede kurs ücreti yok. Ancak çocuklar ya da büyükler yaptıkları kuklaları satın alabiliyorlar. Tel: (0216) 359 45 50

HALE CEYLAN BARLAS